Beleid – Landelijke Beleidskaders
Als buurtsportcoach ben je meestal lokaal, actief. Toch is het handig om ook het grotere (landelijke) plaatje te kennen. Op deze pagina vind je meer informatie over de beleidskaders die van belang zijn voor het thema beweegvriendelijke omgeving, zoals het Nationaal Sportakkoord 2, het Gezond en Actief leven Akkoord (GALA), en de Omgevingswet.
Nationaal Sportakkoord 2
In de zomer van 2018 is het eerste Nationaal Sportakkoord ondertekend. Intussen is er een Nationaal Sportakkoord 2 ‘sport versterkt’ (2022). Met het sportakkoord 2 werken de sport, gemeenten, rijksoverheid en provincies, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties aan het verbeteren van de voorwaarden om te kunnen sporten en hier plezier aan te kunnen beleven. Sportakkoord 2 staat in het teken van integraal werken op een aantal thema’s:
- Inclusie en diversiteit (in sportakkoord 1 inclusief sporten en bewegen)
- Sociaal veilige sport (in sportakkoord 1 positieve sportcultuur)
- Vitale sportaanbieders (in sportakkoord 1 vitale sport- en beweegaanbieders)
- Vaardig in bewegen
- Ruimte voor sport en bewegen (in sportakkoord 1 duurzame sportinfrastructuur)
- Maatschappelijke waarde van topsport (in sportakkoord 1 topsport die inspireert)
In het sportakkoord 2 wordt de verbinding gemaakt met het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en de Beweegalliantie.
Op deze site vind je nog meer (achtergrond)informatie over het Sportakkoord.
In de verschillende gemeenten is vanaf 2018, met de hulp van sportformateurs, aan de slag gegaan met lokale sportakkoorden (of een combinatie van sport- en leefstijl akkoord). Ga eens na of in jouw gemeente een dergelijk akkoord bestaat en wat eventueel van jou in dat kader verwacht wordt (of waar nog kansen/aanknopingspunten liggen).
Thema ruimte voor sport & bewegen
https://www.sportakkoord.nl/ruimte-voor-sport-en-bewegen/
https://www.duurzamesportsector.nl/routekaart-verduurzaming-sport/
De ambitie binnen het thema ruimte voor sport & bewegen is een toekomstbestendige sportinfrastructuur uitnodigend, faciliterend en toegankelijk voor iedereen. Hierin worden gemeenten gevraagd om bij de inrichting van de leefomgeving de verbinding te maken met de Omgevingswet. En aandacht te hebben voor ruimte voor sport en bewegen en deze ruimte ook open en toegankelijk te houden. De routekaart verduurzaming sport is verbonden aan dit thema. Gemeente kunnen financiële middelen voor het lokaal sportakkoord aanvragen via de Brede specifieke uitkering (SPUK). Dit biedt de mogelijkheid om gezondheidsvraagstukken integraal op te pakken.
Als je meer wilt weten over de inzet van de buurtsportcoach voor het Nationaal Sportakkoord, dan kan je op deze factsheet van het Mulier Instituut een overzicht vinden per deelthema.
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) (2023) zijn afspraken gemaakt op het gebied van gezondheid en welbevinden door een aantal ministeries, VNG, GGD GHOR, Zorgverzekeraars Nederland. Met GALA bouwen gemeenten en rijk aan een fundament voor een gezonde generatie in 2024. Gemeente kunnen financiële middelen voor GALA aanvragen via de Brede specifieke uitkering (SPUK). Dit biedt de mogelijkheid om gezondheidsvraagstukken integraal op te pakken.
In het GALA zijn deze doelen geformuleerd:
- Terugdringen gezondheidsachterstanden (waaronder Kansrijke Start)
- Een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten
- Het versterken van (de verbinding met) de sociale basis
- Een gezonde leefstijl
- Versterking van de mentale weerbaarheid en mentale gezondheid
- Vitaal ouder worden
- Domein overstijgende inzet vanuit een regionale preventie-infrastructuur (IZA1)
Een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten
Om gezond en actief leven te bevorderen is een gezonde fysieke omgeving van belang, zo stelt het GALA. ‘VWS en gemeenten willen bereiken dat de leefomgeving van mensen in Nederland gezonder wordt en bevordert dat mensen gezonde keuzes maken’. Het beoogd resultaat op deze ambitie uit het GALA is “bij besluitvorming over de fysieke leefomgeving (zoals in omgevingsplannen) Wordt gezondheidskennis toegepast. Die kennis gaat over gezondheidsbevordering (bijvoorbeeld uitnodigen tot bewegen en ontmoeten) en over gezondheidsbescherming (bijvoorbeeld bescherming geluid- en luchtkwaliteit)”. (Gezond en Actief Leven Akkoord, 2023, p. 16 )
Omgevingswet
De Omgevingswet moet het omgevingsrecht vereenvoudigen om ruimte te geven aan initiatieven en om maatwerk mogelijk te maken. Hiertoe zijn 26 wetten gebundeld tot één wet met aanvullende uitwerkingen in vier algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s). Met deze ontwikkelingen gaat gepaard dat gemeenten meer beleidsvrijheid krijgen waardoor ook verantwoordelijkheden toenemen.
Aspecten die binnen de sport verbonden zijn aan de omgevingswet zijn de inrichting van de openbare ruimte, accommodatiebeleid, zwembaden en sportvelden, preventie en samenwerking en burgervaardigheden.
Bekijk en lees ook binnen het thema fysieke omgeving de kennis en instrumenten rondom de omgevingswet en omgevingsvisie.
Op de site van Vereniging Sport en Gemeenten vind je een handig dossier, met naast informatie over de wet zelf allerlei instrumenten en praktijkvoorbeelden. De ‘Handreiking Sport, Bewegen en de Omgevingswet’ van de Vereniging Sport en Gemeenten geeft toelichting bij wat er nu precies verandert met de komst van de Omgevingswet, reikt een stappenplan aan en toont diverse inspirerende praktijkvoorbeelden.