Fysieke omgeving – Omgevingswet

Fysieke omgeving – Omgevingswet

Eind 2022 of begin 2023 treedt de Omgevingswet in werking. Een mooie gelegenheid om de beweegvriendelijke omgeving of sport en bewegen in de openbare ruimte als onderdeel van de gezonde leefomgeving bij beleidsmedewerkers en professionals in het ruimtelijk domein (denk aan beleidsmedewerkers openbare ruimte, ruimtelijke ontwikkeling, landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen, planologen, etc.) onder de aandacht te brengen. Maar wat kan jij hierin betekenen als buurtsportcoach? Hoe haak je aan? Hoe denk je mee? En wat is de omgevingswet eigenlijk?

1. Kennis omgevingswet

Wat is de omgevingswet?
De gemeente Doetinchem heeft een heldere en korte animatie gemaakt over de omgevingswet. Na twee minuten weet jij ook wat de omgevingswet is!


Wil je uitgebreider zien en horen wat de omgevingswet inhoud, welke instrumenten er beschikbaar zijn binnen deze wet (zoals omgevingsvisie, omgevingsprogramma, omgevingsplan) bekijk dan het webcollege ‘De omgevingswet in vogelvlucht‘ van het programma ‘Aan de slag met de omgevingswet’.

Omgevingswet en gezondheid
Artikel 1.3 van de Omgevingswet gaat over de maatschappelijke doelen, onder andere het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving. In de Memorie van toelichting wordt de deur open gezet om ook naar de meer niet genormeerde gezondheidsaspecten te kijken, waarvan we veronderstellen dat ze op een positieve manier bijdragen aan gezondheid. En om dit thema gezonde en veilige leefomgeving integraal op te pakken.

GGD Hart voor Brabant heeft in september 2020 een webinar georganiseerd met als thema ‘omgeving en gezondheid‘ waarin wordt ingegaan op de relatie tussen gezondheid en de omgevingswet.

Bekijk de presentatie van Annelies Acda (Pharos kenniscentrum) bijvoorbeeld eens over de relatie tussen gezondheid en de omgevingswet en de kansen die er liggen. Vincent Luyendijk legt uit dat innovatief aanleggen van groen zowel actieve mobiliteit als de bredere gezondheid bevordert. Lees meer hierover in de blog ‘welke kansen liggen er voor het stimuleren van bewegen in groen in de nieuwe omgevingswet

2. Van omgevingsvisie naar omgevingsplan

Het streven naar een gezonde leefomgeving of een beweegvriendelijke omgeving zijn ambities die je als gemeente kunt opnemen in een omgevingsvisie. Maar hoe vertaal je zo’n ambitie of doel in je omgevingsvisie, naar een omgevingsprogramma of omgevingsplan om ze uiteindelijk te realiseren?

Het Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft het e-book ‘Bouwstenen van de beweegvriendelijke omgeving‘ ontwikkeld. In dit e-book wordt aan de hand van concrete voorbeelden een vertaling gemaakt van werkzame mechanismen van de beweegvriendelijke omgeving, naar instrumenten van de omgevingswet (omgevingsvisie, omgevingsprogramma, omgevingsplan). 34 bouwstenen voor een beweegvriendelijke omgeving zijn in dit e-book voorzien van praktische ontwerpprincipes op verschillende schaalniveaus: de woonplaats, wijk en straat.

“Het momentum om naast gezondheidsbescherming ook aandacht te vragen voor gezondheidsbevordering is NU” stelt het Kennislab BIOR. Het whitepapier ‘Kansen die de omgevingswet biedt voor de beweegvriendelijke omgeving‘ van het Kennislab BIOR legt uit hoe.

Martijn van Eck van het Kenniscentrum sport en bewegen legt in het artikel ‘Zo vertaal je ambities voor beweegstimuleren naar het omgevingsplan’ op de website allesoversport.nl uit welke mogelijkheden je hebt als gemeente om je ambitie te concretiseren met de planvormen binnen de omgevingswet.

Jeroen Hoyng van het Kenniscentrum sport en bewegen legt in het inspiratiedocument ‘Buitenspelen in omgevingswet‘ uit hoe buitenspelen in een omgevingsvisie, omgevingsprogramma en omgevingsplan opgenomen kan worden.

Het kenniscentrum CROW laat in het inspiratiedocument ‘fietsen en lopen in een beweegvriendelijke omgevingswet‘ concrete vertalingen zien van beleidsdoelen op gebied van lopen en fietsen stimuleren, naar de omgevingsvisie, het omgevingsprogramma en het omgevingsplan.

GGD GHOR Nederland heeft een handreiking ‘Gezonde leefomgeving in het omgevingsplan‘ ontwikkeld. Deze handreiking geeft handvatten om de kernwaarden gezondheid te vertalen naar planregels in een omgevingsplan.

Het programma GezondIn voerde een quickscan uit onder 15 recente gemeentelijke omgevingsvisies en haalde lessen op bij vijf gemeenten die het thema gezondheid op verschillende manieren in hun visie hebben uitgewerkt: Deventer, Gennep, Maastricht, Súdwest-Fryslân en Zwolle.

3. Instrumenten en inspiratie omgevingswet en beweegvriendelijke omgeving